Oyun dünyasında kullanılan bazı terimleri açıklayıp oyunların mekaniklerine, hikaye anlatımlarına ve iç dünyalarına değindiğimiz serimizin altıncı konuğu Stealth olacak.
Geleneği bozmadan, yazının devamında derinlemesine inceleyeceğimiz konunun üzerinden hafifçe geçelim. Aksiyon kategorisinin bir alt türü olan bu janranın özelliklerini taşıyan birçok oyun olsa da tamamen bu türe ait bir yapım pek bulunmaz. Genellikle aksiyon ve korku oyunlarında bulunan bir mekanik olarak gördüğümüz Stealth, temelinde gizlilik demektir. Düşman askerleri veya korkutucu yaratıklar ile yüz yüze gelmekten kaçındığımız, gölgelerin ve çalıların arasına saklandığımız oyunlardır. Temelde oldukça basitlerdir fakat biz bugün bu oyunların çalışma mekaniğine biraz daha yakından göz atacağız.
İzninizle didikleme aşamasına geçiş yapıyorum.
Stealth Nedir?
Yukarıdaki özette de bahsettiğim gibi, oynadığımız yapımın bizi bir nedenden ötürü saklanmaya zorladığı veya teşvik ettiği oyunlardır. Bu zorlama veya teşvik, karşımıza konulan onlarca düşman ile sağlanabilir veya sadece önünüze yenilmesi imkansız bir canavar çıkartabilir. Her iki durumda da saklanmak, en akıllıca seçenektir.
Bu türü iki kategoriye ayırabiliriz. Aksiyon-gizlilik oyunları ve korku-gizlilik oyunları. İstisnaları saymazsak genellikle Stealth oyunlar bu iki kategoriden birisine mensup olur.
Aksiyon-gizlilik oyunları denilince akla daha çok Metal Gear Solid V:The Phantom Pain ve Dishonored gibi yapımlar gelir. Burada oyunun bizi gizlenmeye teşvik etmesinin sebebi ya bize daha yüksek puan teklif etmesi ya da karşımızdaki düşmanların sayısının fazla olmasıdır.
Bu tarz oyunları çoğunlukla size kendinizi savunma fırsatı verir. Sizi fark eden tek bir düşmanı alt edip bir süre daha gizli kalabilirsiniz, elinizdeki ateş gücünün tamamını kullanıp ortalığı kan gölüne çevirebilirsiniz veya gölgelerde kalmaya devam edebilirsiniz. Oyunu istediğiniz gibi oynamanıza izin verilir.
Yine de bunun sonuçları olur. Muhtemelen oyunu gizlilik odaklı oynamadığınız ve sürekli bir çatışma içerisine girdiğiniz için puanınız düşer veya oyun fazlasıyla zorlaşır.
Diğer yandan, Amnesia ile başlayan gizlilik-korku oyunlarında geliştiriciler sizi gizli kalmaya teşvik etmez. Zorlar. Karşınızdaki yaratık, sizin baş edebileceğinizden çok daha güçlüdür ve hayatta kalmanın tek yolu genellikle kaçmaktır.
İşler böyle olunca sizin, bir oyuncu olarak yapabileceğiniz tek şey doğru dizayn edilmiş bir haritada saklanarak oyunu ilerletmek oluyor.
Saklambaç
Bu tür oyunların tasarım aşamasında geliştiricileri zorlayan şey çoğunlukla oynanılan karakteri değil, diğer karakterleri tasarlamaktır. Saklanan kişi olarak sizin yapacağınız iş basittir. Fark edilme yeter. Diğer yandan sizin saklandığınız şeyleri dizayn etmek genelde daha zordur çünkü sizi nasıl fark edeceklerini o karakterlere öğretmeniz gerekir.
Bu durumda o karakterlere, yazının bu kısmından sonra kendilerine düşmanlar diyeceğim, iki duyu kazandırılır. Görme ve duyma.
Bu duyulardan görme, birincil fark etme sistemidir. Karakterler genellikle sizin varlığınızı fark etmek için görmek zorundadır. Bu görme duyusu birçok oyunda farklı şekilde kullanılsa da temel mekanik genellikle aynıdır. Düşman sizi sezer, kuşkulanarak sizi gördüğünü düşündüğü yere gider, sizi görürse alarm moduna geçer ve saldırmaya başlar. Sonrasında eğer bir aksiyon oyunundaysanız ya yeniden saklanarak kendinizi unutturursunuz ya da karakteriniz bir çatışmanın içerisine girer. Korku oyunlarında ise ya kaçıp yeniden saklanmanız gerekir ya da karakteriniz hayatını kaybeder.
Diğer duyu olan duyma ise ikincil bir sistemdir. Düşmanlar sizi duyarak sizi fark edemez. Ancak varlığınızdan şüphelenebilir. Yine de sizi görmeden alarm durumuna geçmezler.
Bilgi Güçtür
Gizlilik mekaniğinin öne çıktığı yapımlarda oyuncuya sağlanan yegane destek bilgidir. Siz, saklanan kişi olarak saklandığınız kişi veya şeyin durumu hakkında daha fazla bilgi sahibisinizdir. Bu bilgiler sizin önünüze sunulmaz fakat onları almanız için gerekli gereçler size sağlanır.
Bu gereçler, haritayı görmenizi sağlayan bir drone, düşmanların sesini duymanızı sağlayan bir yetenek veya sadece bir mini harita olabilir. Stealth mekaniğine sahip oyunları oynanabilir kılan ana etmen budur. Tabii ki bir de size hiçbir şekilde bilgi sağlamayan oyunlar var fakat onları istisnalar olarak görebilirsiniz. Zaten ne anlatırsak anlatalım illa ki istisnaları olacaktır.
Peki Bu Bir Tür Mü?
Geçtiğimiz bölümde Hack ’n’ Slash oyunlardan bahsederken bu tabirin bir türden çok bir özellik haline geldiğini söylemiştim. Aynısı Stealth için de geçerli olabilir mi acaba?
Bir düşündüğünüzde bu yazımızın konusu bir alt tür fakat yine de sadece aksiyon kategorisinin altında kalamayacak kadar geniş bir kavram olduğunu düşünüyorum. Genellikle oyun basınında, gizlilik elementi barındıran bir oyun ile ilgili konuşurken Stealth’i bir tür olarak göstermezler. Daha çok, Stealth mekanikleri olan bir oyun tabirini duyarız. Bu da beni bir süredir düşündürüyor. Yine de sonuçta ben kimim ki? Kararı verecek olan sizlersiniz.
Bu bölümümüzün sonuna gelmiş bulunuyoruz. Umarım size Stealth’in ne olduğunu yeterince anlatabilmişimdir. Eğer 6 adet Stealth oyun önerisi almak isterseniz sizi şu yazıya doğru alalım.
Eğer bu yazıyı sevdiyseniz ve önceki bölümleri okumadıysanız şu bağlantıya tıklayarak serimizin üçüncü bölümü olan “Hack ’n’ Slash Nedir” yazımıza ulaşabilirsiniz.
