Skimpflasyon Nedir?
Son dönemde ekonomi gündeminde sıkça duyduğumuz terimlerden biri olan “skimpflasyon”, ekonomik bir kavramdır ve genellikle fiyat artışları ile ilişkilidir. Ancak, geleneksel enflasyon kavramından farklı olarak, skimpflasyon özellikle ürünlerin boyut, ağırlık veya içerik gibi özelliklerinde yapılan değişiklikleri ifade eder.
Skimpflasyonun Temel Özellikleri:
- Gizli Fiyat Artışları: Skimflasyon, fiyat artışlarını doğrudan rakamlarda görmemizi zorlaştıran bir tür gizli enflasyon olarak kabul edilebilir. Ürünlerin fiyatları değişmeden önce, boyutlarında veya içeriklerinde yapılan azaltmalar nedeniyle tüketici gerçekte daha az ürün alır.
- Tüketicinin Dikkatini Çekmeyen Değişiklikler: Skimflasyonun tüketiciler tarafından fark edilmesi genellikle zordur çünkü ürünlerin ambalajları genellikle değişmez ve fiyat etiketleri aynı kalır. Ancak, dikkatli tüketiciler ürünlerin ağırlığında veya miktarında yapılan azalmaları fark edebilir.
- Fiyat Artışlarından Kaçınma: İşletmeler, geleneksel fiyat artışlarından kaçınmak ve rekabet avantajını korumak amacıyla skimflasyonu tercih edebilir. Bu şekilde, tüketici fiyat artışlarına daha az tepki verir, ancak satın aldıkları ürün miktarında azalma yaşarlar.
Örnekleri:
Örnek vermek gerekirse, Başka ülkelerdeki Nutella gibi ürünlerin tatlarının Türkiye’de aynı olmaması. Çikolataların eski tadlarının olmaması. Makarnaların daha bayat hissi vermesi verilebilir.
Skimpflasyonun etkileri:
- Alım Gücünde Azalma: Skimflasyon, tüketicilerin gerçekte daha az mal veya hizmet almasına neden olduğu için alım gücünü azaltabilir. Aynı fiyata daha az ürün alındığında, tüketicilerin reel gelirleri düşer.
- Tüketici Güvenini Etkileyebilir: Skimflasyon, tüketiciler arasında güven kaybına neden olabilir. Ürünlerin içeriğindeki azalmaları fark eden tüketiciler, markalara olan güvenlerini kaybedebilir ve alternatif ürünlere yönelebilirler.
- Rekabeti Etkileyebilir: İşletmeler arasındaki rekabeti şekillendirebilir. Skimflasyonu uygulayan şirketler, fiyat artışlarına karşı daha dirençli olabilir, ancak uzun vadede tüketicilerin tepkileri ve rekabet koşulları bu durumu etkileyebilir.
Mahfi Eğilmez ve Skimpflasyon:
İktisatçı Mahfi Eğilmez’in (@mahfiegilmez) enflasyon katılığı, skimpflasyon, shrinkflasyon ve hissedilen enflasyon üzerine yazdığı yazısından; “.Bu farklı görünümlerden birisi skipflasyon denilen ve ürünün içeriğinin değiştirilmesi, kalitesinin düşürülmesi sonucu ortaya çıkan daha düşük değerdeki bir malın aynı fiyatla satılması olgusudur. Bu yolla fiyat değişmemiş ve enflasyona etki etmemiş gibi görünür oysa gerçek böyle değildir. Tereyağının kilosu 600 TL iken satışlarının düşmesinden endişe ederek yüksek enflasyonun etkisini tüketiciye yansıtamayan üretici 900 gram tereyağına kilosu 100 TL olan margarinden 100 gram katarak bu karışımı kilosu 600 TL’ye ve tereyağı başlığı altında satıyor olsun. Bu durumda bu yeni ürünün gerçek fiyatı 550 TL/Kilo olması gerekirken 600 TL/Kilodan satıldığında üretici buradan 50 TL fazla kazanç sağlamış olur. Tüketici ise tereyağı aldığını düşünerek aslında margarin katılmış bir tereyağına eski tereyağı fiyatını ödemiş olur. Bu örnek, skimflasyonun tipik örneğidir.
Sonuç olarak:
Skimpflasyon, tüketicilere fiyat artışlarını gizli bir şekilde hissettiren bir ekonomik fenomen olarak karşımıza çıkıyor. Tüketicilerin bilinçli ve dikkatli olmaları, ürün etiketlerini ve içerik bilgilerini incelemeleri skimflasyonun etkilerini fark etmelerine yardımcı olabilir. Bu tür değişikliklerin tüketiciler üzerindeki uzun vadeli etkileri ve ekonomik sistemin genel sağlığı üzerindeki etkileri, yakından izlenmeye devam ediyor.
