Bitcoin Ağının Çalışma Prensibi
Bitcoin halving’i kavramak için, öncelikle Bitcoin ağının işleyiş mekanizmasını anlamak gerekir.
Bitcoin’in temelini oluşturan blockchain teknolojisi, Bitcoin yazılımını idare eden ve ağdaki işlemlerin tam veya parçalı geçmişini barındıran bir bilgisayar ağı (düğüm olarak adlandırılır) üzerine kuruludur. Her bir tam düğüm (Bitcoin işlemlerinin tamamının kaydedildiği düğüm), Bitcoin ağında gerçekleşen her işlemin onaylanmasından ya da reddedilmesinden mesuldur. Bu süreçte, düğüm, işlemin geçerliliğini doğrulamak adına bir dizi kontrol gerçekleştirir. Bu kontroller, işlemin doğru doğrulama kriterlerini karşılaması ve belirlenen maksimum uzunluğu aşmamasını içerir.
◊ Her işlem, tek tek onaylanır ve bir blok içindeki tüm işlemlerin onaylanması gerektiği belirtilir. İşlemler onaylandıktan sonra, mevcut blok zincirine eklenir ve diğer düğümlere dağıtılır.
◊ Blok zincirine eklenen her yeni bilgisayar (veya düğüm), zincirin istikrarını ve güvenliğini artırır. 1 Kasım 2023 itibarıyla, Bitcoin kodunu çalıştırdığı tahmin edilen yaklaşık 16.902 düğüm bulunmaktadır.
◊ Her ne kadar herkes, yeterli depolama kapasitesine sahipse Bitcoin ağına bir düğüm olarak katılabilirse de, bu düğümlerin hepsi madencilik yapmaz.
Bitcoin Halving(Yarılanma) Nedir?
Bitcoin ağında, yaklaşık her dört yılda bir veya 210.000 blok madencilikten sonra, madencilere verilen blok ödülü yarıya düşürülür. Bu sürece yarılanma denir ve bu, piyasaya sürülen yeni bitcoin miktarını yarıya indirir.
Bu ödül düzenlemesi, planlanan 21 milyon jeton limitine ulaşılacağı tahmin edilen 2140 yılına kadar sürecek. Bu tarihten sonra, madenciler artık yeni bitcoinler için ödül almayacak, ancak işlem ücretleri yoluyla ödüllendirilecekler. Bu işlem ücretleri, madencilerin ağa katılımını ve desteğini teşvik etmeye devam edecek.
Yarılanma süreci, Bitcoin’in sınırlı arzına yaklaştıkça yeni üretilen Bitcoin miktarında bir azalma olduğunu göstermesi açısından önemlidir. 2009’da, her blok için madencilere 50 Bitcoin ödülü veriliyordu. 2023 Ekim itibarıyla, yaklaşık 19,5 milyon Bitcoin dolaşımda bulunuyor ve kalan 1,5 milyon Bitcoin, madencilik ödülleri aracılığıyla piyasaya sürülecek.
Bitcoin’de üç kez yarılanma yaşandı:
◊ 28 Kasım 2012’de, blok başına ödül 25 Bitcoin’e düştü.
◊ 9 Temmuz 2016’da, ödül 12,5 Bitcoin’e indirildi.
◊ 11 Mayıs 2020’de ise, blok başına ödül 6,25 Bitcoin oldu.
Bitcoin Madenciliği
Bitcoin madenciliği, kişilerin bilgisayarlarını veya özel madencilik ekipmanlarını kullanarak Bitcoin’in blockchain ağına işlem işleyici ve doğrulayıcı olarak katıldıkları bir süreçtir. Bitcoin, işlem verilerini doğrulamak için iş kanıtı (Proof of Work – PoW) adlı bir mekanizma kullanır. Bu adlandırma, şifrelenmiş hash değerinin çözülmesinin zaman ve enerji gerektirmesi nedeniyle yapılır, bu da yapılan işin bir kanıtı olarak kabul edilir.
“Madencilik” terimi, değerli metallerin çıkarılma sürecine atıfta bulunarak kullanılır, ancak burada kelimenin gerçek anlamında değil. Bir blok işlemlerle dolup tamamlandığında, kapatılır ve madencilik kuyruğuna eklenir. Kuyruğa alınan blokların doğrulanması için, Bitcoin madencileri, belirlenen hash değerinden daha düşük bir değeri ilk bulan kişi olmak üzere bir yarış içine girerler.
Bu hash, önceki blokların tüm şifrelenmiş bilgilerini barındıran bir onaltılık sayıdır. Bu süreç, blockchain ağının güvenliğini ve bütünlüğünü korumak için kritik öneme sahiptir.
Neden Önemlidir?
Bitcoin yarılanmaları genellikle kripto para piyasasında büyük bir hareketliliğe neden olur. Halving döngüsünün bir sonucu olarak, dolaşımdaki Bitcoin miktarı azalır ve henüz madencilikle çıkarılmamış Bitcoin’lerin değeri artar, bu da yatırım fırsatları yaratır.
İlk yarılanma 28 Kasım 2012’de gerçekleştiğinde, Bitcoin’in fiyatı yaklaşık 12 dolar seviyesindeydi. Bir yıl sonra, Bitcoin fiyatı 1.000 dolar seviyesine yükseldi. İkinci yarılanma 9 Temmuz 2016’da meydana geldi ve o zaman Bitcoin fiyatı 670 dolara gerilemişti. Temmuz 2017’ye gelindiğinde, fiyat 2.550 dolara yükseldi ve Bitcoin, aynı yılın Aralık ayında 19.700 dolarlık rekor bir seviyeye ulaştı. En son halving Mayıs 2020’de gerçekleşti ve o sırada Bitcoin fiyatı 8.787 dolardı, bu olayın ardından fiyatlar büyük bir artış gösterdi.
Daha Fazla Bitcoin Kalmadığında Ne Olur?
Genel kanı, son Bitcoin’in 2140 yılı civarında madencilikle elde edileceği yönündedir. Her 210.000 blokta bir ödül yarıya indirildiğinde, ödül miktarı giderek azalacak ve en sonunda bir satoshiye düşecektir. Bir satoshi, 0,00000001 bitcoin değerindedir ve Bitcoin’in en küçük birimidir, daha fazla bölünemez. Bu nedenle, toplam Bitcoin miktarı 21 milyona ulaşana kadar ödüller bir satoshi olarak verilmeye devam edebilir; 2140 yılından sonra bile milyonlarca satoshi ödül olarak dağıtılabilir.
